Jednym z podstawowe filary zmiany klimatu mają związek z gospodarką, a dokładniej z tym, czym jest gospodarka liniowa. Wierzcie lub nie, ale ta gałąź może dokonać transformacji społeczeństwa na rzecz poprawy stanu środowiska.
Ale żeby ją uzyskać, trzeba najpierw wiedzieć, czym jest ekonomia liniowa, dlaczego nie jest dobra i jakie może w tym przypadku przynieść konsekwencje.
Czym jest ekonomia liniowa
Aby zrozumieć ekonomię liniową, nie ma nic lepszego niż podanie przykładu. Wyobraź sobie, że zamierzasz wyprodukować produkt, do którego potrzebujesz surowców, które zabierzesz z ziemi. Produkujesz go, a kiedy przestaje służyć, albo dlatego, że został zepsuty, ponieważ nie jest już ważny itp. po prostu to wyrzucasz. A ty nadal produkujesz, a oni potrzebują surowców. Ale w żadnym momencie nie uzupełniasz ich. Tak więc w końcu nadejdzie dzień, kiedy te surowce przestaną istnieć.
Gospodarkę liniową można zdefiniować jako ten tradycyjny model, w którym do wytwarzania produktów i/lub usług pobieramy surowce, które nie są później odzyskiwane. Oznacza to, że nie ma możliwości ponownego wykorzystania, redukcji materiałów, recyklingu lub nawet odzysku tych surowców (jeśli jest to możliwe).
W rzeczywistości rezultatem gospodarki liniowej są śmieci, które, chcąc nie chcąc, gromadzą się na planecie, a te z kolei mają negatywne konsekwencje dla środowiska.
Dlaczego zastosowano ekonomię liniową
Ten rodzaj gospodarki jest od dawna tradycyjną. W jego czasach duża ilość surowca sprawiła, że nie zastanawiali się, co się stanie, gdy się skończy. W tym przypadku w centrum uwagi, a tym, co dominuje, są zyski, optymalizacja czasu i przy minimalnych kosztach, ale bez myślenia o kosztach środowiskowych czy społecznych, które zostały spowodowane.
Do tego należy dodać, zwłaszcza na początku, mieli ignorancję co do wartości i jaki wpływ wywarło użycie tych materiałów, a także w końcowym cyklu życia tego produktu (odpadu).
Oczywiście nie zwalnia to z odpowiedzialności, ale w czasach, gdy narodziła się ekonomia liniowa, nie mieli oni tak dużej wiedzy i narzędzi, które mogłyby zapowiadać konsekwencje stosowania tej metody.
Jakie są zagrożenia gospodarki liniowej?
Po tym wszystkim, co wyjaśniliśmy, staje się jasne, że ekonomia liniowa nie jest rzeczą pozytywną, ale bardzo negatywną. Wiąże się to z zagrożeniami i konsekwencjami, które, jeśli nie zostaną naprawione, mogą położyć kres istnieniu życia, zarówno roślinnego, zwierzęcego, jak i ludzkiego.
Jedną z głównych konsekwencji i zagrożeń gospodarki liniowej jest emisja gazów cieplarnianych. Powstają one w wyniku spalania paliw kopalnych, wycinania drzew, stosowania nawozów itp. To powoduje, że niszczymy atmosferę, bez możliwości regeneracji. Sugerowanie? Niech ta warstwa, która chroni nas przed kosmosem i pozwala oddychać, wyczerpuje się, a wraz z nią coraz trudniej jest oddychać i żyć.
Inne ryzyko wiąże się z opakowaniem i odpadami produktów. Najbardziej normalną rzeczą jest to, że trafiają one do śmieci, co oznacza, że trafiają na wysypisko śmieci, są spalane lub tak, że są wysyłane za granicę, gdzie są ponownie wykorzystywane. Problem w tym, że to wszystko powodowałoby to większe zanieczyszczenie. Wyobraź sobie składowisko odpadów gospodarki liniowej. Jeśli tego nie naprawimy, będzie się rozrastał, a problem polega na tym, że zanieczyszcza zarówno ziemię, jak i środowisko.
Według danych, każdego roku wydobywa się 90 miliardów ton surowców naturalnych i oczekuje się, że do 2050 r., jeśli to się utrzyma, liczba ta podwoi się. Spośród nich tylko 12% podlega recyklingowi, co oznacza, że wszystko inne nadal zachowuje liniowy cykl.
Podsumowując, mówimy o typie modelu, który bezpowrotnie niszczy planetę. Surowce się wyczerpują, odpady powodują konsekwencje i chociaż obecnie nie widać dewastujących skutków, wiadomo, że wystąpią i że w przyszłości planeta nie może być miejscem zamieszkania, skazując potomstwo na znalezienie innego miejsca do życia, zmienić styl życia lub bezpośrednio ulec.
Jakie rozwiązanie istnieje
Źródło: BBVA
Wraz z upływem czasu i wyraźnymi dowodami zagrożeń, jakie niosła ze sobą gospodarka liniowa, zaczęli myśleć o alternatywie, która nie była tak katastrofalna dla środowiska. W ten sposób powstała jedna z form zachęcających do ochrony środowiska. Który to jest? Gospodarka o obiegu zamkniętym.
La Gospodarka o obiegu zamkniętym opiera się na wykorzystaniu zasobów, efektywnym ich wykorzystaniu oraz kontrolowaniu ich produkcji i wykorzystania. Celem jest nadanie priorytetu wartości, a nie zysków, aby odzyskać zużyte materiały i uniknąć marnowania zasobów.
W tym celu zachęca się producentów do tworzenia produktów, które z kolei nadają się do wielokrotnego użytku. Nie tylko sam produkt, ale jego materiały, a nawet surowce, z których są wykonane. Zachęcanie do wytwarzania produktów, które są trwalsze i łatwiejsze w naprawie, regeneracji i ponownym użyciu, jest jednym z najważniejszych elementów tej gospodarki, która ma na celu walkę z tradycyjnymi rozwiązaniami liniowymi.
Czy są kraje, które go stosują?
Masz rację, W Europie możemy wyróżnić Niemcy i Francję jako dwa kraje, które stosują gospodarkę o obiegu zamkniętym według różnych kryteriów. W przypadku Hiszpanii, chociaż stosujemy gospodarkę o obiegu zamkniętym, jest ona minimalna, a gospodarka liniowa jest nadal głęboko zakorzeniona. Jednak w 2020 r. opublikowano strategię Spain Circular 2030, która zamyka podstawy nowego modelu konsumpcji i produkcji skoncentrowanego na ponownym wykorzystaniu i recyklingu. Dzięki niemu mamy nadzieję, że zmniejszy się konsekwencje gospodarki liniowej.
Wyniki z pewnością nie zostaną osiągnięte w krótkim okresie. Ale przynajmniej zaczynamy robić pierwsze kroki, aby powstrzymać degradację planety i środowiska.